Lucie Havel

artistiek onderzoek - natuur - ecologie - experimenteel - installatie

Mijn werk richt zich op de relatie tussen natuur en cultuur in de westerse samenleving.
Natuur en cultuur worden vaak gezien als tegengestelde ideeën: culturele ontwikkelingen worden per definitie als anti-natuur gezien en wat tot de menselijke cultuur hoort kan niet beschouwd worden als natuur. Ik verzet me tegen dit dualisme en probeer in mijn werk een cultuur te ontwikkelen die de natuur omvat en waarbij het non-menselijke een rol kan spelen. Door middel van onderzoek, objecten en installaties waarvan het materiaal voortkomt uit het onderwerp, probeer ik andere soorten te vertegenwoordigen en ze in een vorm van cultuur te herkennen.
De manier waarop ik met hun materialiteit omga, is daarin essentieel. Zo probeer ik de identiteit van mijn onderwerp (en dus materiaal) te behouden door het transformatieproces zorgvuldig te vormen en zeer beperkt te houden. Voor dezelfde reden zijn kant-en-klaar gesynthetiseerde hulpmiddelen zoals lijm of verf in mijn praktijk taboe verklaard.


How I fell in love with the enemy - Japanse duizendknoop verdiepingsonderzoek. De Japanse duizendknoop is een plant die vooral bekend is om zijn extreem invasieve gedrag en zijn vermogen om door asfalt en beton te groeien. In het nieuws werd de plant vaak Godzilla of moeder der onkruid genoemd. Sinds een paar jaar hou ik me bezig met vragen als: wat is onkruid, is onkruid niet het laatste spoor van de natuur in een antropogene omgeving? Maar terwijl natuur een positief beeld heeft, hebben onkruid en ongedierte een negatief beeld. Dat is te verklaren door de direct concurrentie die zij vormen voor het gebruik van het territorium. Wanneer wij deze soorten aftoetsen met een “menselijk” waardesysteem, dan krijgen wij een totaal ander beeld. Bijvoorbeeld, als Japanse duizendknoop een bedrijf was, was het een zeer gezond bedrijf dat terrein wist te veroveren op de internationale markt. Of als wij naar gedragsbioloog luisteren, zijn ratten en kraaiachtigen zeer sociale beesten met een groot empathie vermogen en een gevoel voor humor: een beschrijving die ik graag voor mezelf zou willen gebruiken! Ik heb me vaak afgevraagd of het mogelijk was voor de westerse mens om buiten dat zwart- witte kader te kijken, en tenminste, zoals de oude grieken het deden, bewondering en respect te hebben voor de vijand. Dit verhaal brengt mij naar de Japanse duizendknoop en naar mezelf. Ik ben zelf een heel opportunistisch dier. Als kunstenaar, werk ik al jaren met wat ik om me heen vindt, van plastic verpakkingen tot planten en ik probeer deze materialen te bewerken zonder hun (visueel) identiteit te degraderen. Dat doe ik door ze weinig te transformeren. Zo ontdekte ik de Japanse duizendknoop die op het terrein van mijn atelier groei. En begon ermee te werken. De Japanse duizendknoop heeft zoveel indruk op mij gemaakt dat ik gauw besloot om de steun van de CBK Rotterdam te vragen in de vorm van een O&O subsidie. Dat heeft mij de mogelijkheid gegeven om me te storten op dit project waarbij ik gedurende een jaar enkel met deze plant werk. Uit deze onderzoeksperiode kwamen veel materialen. Met de actieve componenten van de plant, de polyphenols, heb ik inkt en textielverf in diverse kleuren gemaakt. Uit de “structuur” van de plant, de vezels, kwam papier, karton-achtige materialen en touw. De droge stengels zijn gebruikt voor lichte maar sterke driedimensionale structuren. Ik heb de plant gegeten, gedronken in de vorm van kombucha en ik heb er zelfs extracten van laten maken. Het kan klinken als een utilitaristisch omgang met de plant maar het is in feite totaal anders: Elke gekregen materiaal belicht een eigenschap van de plant. Of in ander woorden: elke eigenschap is vertaald naar een materiaal. En alles bij elkaar vormt uiteindelijk een portret. Afgezien van de “tastbare resultaten” de onderzoek heeft mij ook iets anders geleverd. Een beeld van hoe ik als mens, me aan mijn omgeving kan aanpassen. Foto Aad Hoogendoorn
How I fell in love with the enemy - foto Aad Hoogendoorn
How I fell in love with the enemy - foto Aad Hoogendoorn
How I fell in love with the enemy - foto Aad Hoogendoorn
De vorige eigenaar - Sinds de mens bestaat, gebruikt hij materiaal gewonnen uit andere levensvormen voor zijn eigen gebruik. Maar in de loop van de tijd is de natuurlijke oorsprong van deze objecten steeds minder zichtbaar. Dit gebrek aan zichtbaarheid is niet onschuldig omdat het een steeds duidelijker grens vormt tussen de menselijk omgeving en de natuur. Het project “De vorige eigenaar” bestaat uit een serie kunstwerken op basis van schapenscheerwol waarin zoveel mogelijk sporen van de dieridentiteit werd behouden. Daarnaast bestaat de serie ook uit reflecties gepubliceerd op diverse sociaal-media en uit documentatie die gebundeld zijn tot een video essay. Foto Aad Hoogendoorn
De vorige eigenaar - Foto Aad Hoogendoorn
De vorige eigenaar - Foto Aad Hoogendoorn
installatie voor Passage en passant - foto Jacqueline Fuijkshot
a dutch landscape - "A dutch landscape" is een video van 15 minuten, in drie statische shots, gefilmd op het gloednieuwe strand van Maasvlakte 2 in Rotterdam. Ongeveer tien Bulgaarse arbeiders werken aan de aanleg van het duin om de erosie van de nieuwe kustlijn te vertragen en zo een nieuw ecosysteem te creëren.