Art Office

De Japanse duizendknoop heeft geen goede naam. Wereldwijd wordt de plant geassocieerd met problemen doordat het door beton en asfalt heen groeit en zo funderingen en riolering aantast. Veel onderzoeken zijn gewijd aan het – vaak vergeefse – bestrijden ervan. Lucie Havel daarentegen vroeg zich af of ze deze plant kan gebruiken als beeldend materiaal, voor weefsels of papier, omdat ze vanuit dit specifieke voorbeeld een belangrijker kwestie aan zou willen gaan die de hoofdvraag van het onderzoek vormde: hoe kan ik me als mens uit het antropoceen aanpassen aan mijn omgeving? “Door middel van mijn kunstpraktijk wens ik een alternatief voor te stellen voor onze exploiterende houding ten opzichte van onze omgeving. Ook wil ik dit onderzoek gebruiken om een nieuwe verhouding te vinden tussen mijn denkproces en het daaruit resulterende beeldend werk.”
In haar grote ruimtelijke installaties en videowerken geeft de Frans-Nederlandse kunstenaar een rituele status aan alledaagse en veelvoorkomende materialen – zoals afval en onkruid, en dus ook de Japanse duizendknoop. Dat deze plant als invasief wordt gezien, acht ze kenmerkend voor een verstoorde relatie met de natuur. Met dit O&O-onderzoek wilde ze de westerse scheiding tussen natuur en cultuur verzachten, gesteund door het gedachtegoed van antropoloog Descola. De O&O-commissie vond de relatie van kunstenaarschap met klimaatkwesties interessant en was benieuwd naar de beeldende vertaalslag.
Door de O&O-toezegging zag Havel de weg vrij voor uitgebreid materiaalonderzoek. Gedurende een jaar wilde ze de groeistadia van de plant gebruiken, te beginnen in april 2019. Ze begon het met kennisvergaring, bij een papiermakerij, een cursus mandenvlechten in Frankrijk, een phyto-chemicus voor het ontwikkelen van plantaardige verf, en creëerde een netwerk. Kennis en vaardigheden opdoen waren het belangrijkste doel maar daarnaast verwerkte ze een beeldverslag tot een catalogus How I fell in love with the enemy, gevuld met procesinformatie en foto’s. Dat is zowel een archief als een presentatiemiddel voor vervolgstappen.