Boris van Berkum

printen (3D), keramiek, Geschiedenis, Diversiteit, Diaspora, Dekolonisatie, beeldhouwen, Archieven

Boris van Berkum (Rotterdam 1968) is een typische neo-kunstenaar, want hij verweeft diverse stijlen en culturele invloeden tot vernieuwende kunstwerken. Zijn creaties ontstaan door diepgaand onderzoek en nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van verschillende culturen. Hij werkt met keramiek, brons en 3D-modelleringstechnieken. Na zijn tijd aan de Academie voor Schone Kunsten in Praag, waar hij voor de kost politieke cartoons maakte, richtte hij in 1997 MAMA op, een vooraanstaand platform voor jonge kunst. Hij was er directeur tot 2007. Sinds 2010 werkt Van Berkum samen met Winti priesteres Marian Markelo aan een groeiend oeuvre, gerelateerd aan de Winti-religie. Zijn werk, tentoongesteld in gerenommeerde Nederlandse instellingen, wordt verzameld door musea als Boijmans Van Beuningen. Hij is medeoprichter van het Cool Clay Collective, werkplaats voor en door kunstenaars. Hij wordt vertegenwoordigd door galerie Fontana Amsterdam.

**Kabra Blauw set van twee pronkvazen** - links decor Diamant, rechts decor Peterselie Boris van Berkum, Jaar: 2022, Materiaal: gietklei, engobe, kobaltglazuur, goudluster 100 x 47 x 47 cm, handgeschilderd door meester plateelschilder Diana van Zeijl, Heinen Delfts Blauw. collectie Museum Boijmans Van Beuningen. foto Tom Haartsen. Kabra Blauw is een fusie van twee voorouder tradities: de Afro Surinaamse Kabra voorouders en het Nederlandse Delftsblauw.

**Inwijding Kabra Blauw (video)** - Depot museum Boijmans van Beuningen 6 december 2022, Videofragment met geluid Deze video toont de inwijding van de Kabra Blauw pronkvaas door winti-priesteres Marian Markelo: “ Moedergodin, voorouders, Laat hier het bewijs staan van het verbond tussen kunst en spiritualiteittussen verleden en heden tussen heden en toekomst Mag dit kunstwerk, met als basis een Afrikaans vooroudermasker in combinatie met een vaas uit de Delftse fabriek Het Moriaanshooft, die wij in de geest van eenheid en in de geest van verbinding, in historische context, in antropologische context en in sociale context bij elkaar hebben gebracht. Om Nederland te bewijzen dat kunst, spiritualiteit en geschiedenis voor verbinding kan zorgen. Dat kunst en spiritualiteit geen middelen zijn voor polarisatie maar middelen zijn voor verbinding. Laat dit de kracht zijn die dit kunstwerk uitstraalt. “ Marian Markelo

**Kabra Blauw the making of an object of desire (video)** - Video Kabra Blauw maakproces Werkplaats Heinen 2021 Videofragment met geluid Deze video toont het maken van een Kabra Blauw (dekselvaas 60 cm) dat het resultaat is van samensmelting van twee voorouderlijke tradities: Delftsblauw en de Kabra winti vooroudercultuur.

**Kabra Blauw Zoutvaatje hét aandenken Herdenkingsjaar Slavernijverleden** - Kabra Blauw zoutvaatje Boris van Berkum Jaar 2023 Porselein, kobalt glazuurtransfer, goud luster. 12 x 3,5 x 3,5 cm Oplage ongelimiteerd. “Het Kabra Blauw zoutvaatje zorgt dat het gesprek over de geschiedenis van de Nederlandse slavernij aan de keukentafel gevoerd kan worden.” Linda Nooitmeer, voorzitter NiNsee. Het zoutvaatje vraagt ook de aandacht voor de duistere geschiedenis van de zoutwinning tijdens de slavernij op Bonaire, Curaçao en Sint Maarten. De zoutmijn was de strafkolonie van de koloniale regering en werd door de tot slaaf gemaakten ‘de Witte Hel’ genoemd. Onder mensonterende omstandigheden werd de dwangarbeid verricht, de weerkaatsing van de zon op het zout maakten de mensen blind.

**KABRA Herdenkingsspeld** - Kabra herdenkingsspeld Boris van Berkum jaar 2023 4 x 3,5 cm geëmailleerd messing Opdrachtgever NiNsee. De Kabra herdenkingsspeld, is een abstracte representatie van het Kabra vooroudermasker. Sinds 2013 vergezelt het Kabra masker Marian Markelo ieder jaar bij het brengen van het plengoffer ter herdenking van de voorouders tijdens de Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden op Keti Koti. Vanaf 2023 dragen meer dan 10.000 mensen de voorouder speld. Ook Koning Willem-Alexander tijdens zijn toespraak Nationale Herdenking Slavernijverleden in het Oosterpark in Amsterdam 1 juli 2023. Hij sprak woorden van berouw en excuses voor de misdaden tegen de menselijkheid en vroeg zelfs om excuses. “ Ten kon drai. Tijden zijn veranderd. Den keti koti Fu tru ! De ketenen zijn verbroken Echt waar! ”

**Mama Aisa Blaka (video)** - Mama Aisa Blaka jaar 2023 gelakt polyester Afmetingen: 126 cm (L) × 110 cm (B) × 150 cm (H) Mama Aisa godin van de kunst en de handel op Art Rotterdam 2025 In de Winti-spiritualiteit is Mama Aisa is de oermoeder, moeder aarde, godin van alle flora en fauna. Zij is de beschermvrouw van de geneeskunst, de kunsten en de handel. Kunstenaar Boris van Berkum verbeelde haar in dit zwartgelakte pronkbeeld in opdracht van Wintipriester Marian Markelo. In West Afrika heet zij Asase Yaa, in het oude Egypte Isis. In Suriname wordt ze ook wel liefkozend Mamaisa genoemd. Met de migratie van velen mensen met Afrikaanse wortels woont zij nu ook in Nederland. Van Berkum heeft dit kunstwerk in opdracht van Wintipriester Marian Markelo. Winti is een Afro-Surinaamse spirituele en culturele traditie die elementen van Afrikaanse religies, zoals die van de Akan, en andere inheemse geloven combineert, gericht op voorouderverering, natuurgeesten en rituelen ter bevordering van gezondheid, bescherming en welzijn. Mama Aisa pronkbeeld, Boris van Berkum, Sculpturegarden Art Rotterdam, Fontana galerie (Amsterdam /Brussels)

**Winti Bal Masqué 2023 / 2025** - Het Winti Bal Masqué is een bijzonder evenement dat een unieke combinatie is van kunst, cultuur, geschiedenis en winti spiritualiteit. Het klassieke Winti Dansritueel ter ere van de Wintigoden en de Voorouders komt samen met de Europese traditie van het gemaskerde bal. Dit spectaculaire festival wordt om het jaar georganiseerd door winti-priester Marian Markelo en kunstenaar Boris van Berkum in het Theater Rotterdam. Het Winti Bal Masqué werd uitgevoerd op 14 oktober 2023 en wordt verwacht op 11 oktober 2025. Groepsfoto met publiek Theater Rotterdam 2023 (Foto Sebiha Öztas)

**Mama Aisa Prodo Waka (Pronkloop voor Mama Aisa)** - De Mama Aisa prodo waka is een feestelijke ceremoniële 'pronkloop’ Het is een processie ter ere van de Winti moedergodin Mama Aisa. Het middelpunt is een levensgroot Mama Aisa pronkbeeld op een draagbaar, kunstenaar Boris van Berkum. Onder leiding van Marian Markelo Winti priesteres en Andy Arduin specialist van de afro Surinaamse Koto klederdracht, worden Mama Aisa liederen gezongen door de Sanisa Kotomisi Groep met brassband, terwijl Wan Lespeki Kari aflegvereniging de draagbaar begeleid. De eerste 'Mama Aisa Prodo Waka’ werd gelopen op 13 oktober 2023 van Melly kunstinstituut naar het Winti Bal Masqué in het Theater Rotterdam, waar ze tijdens het Winti Bal Masqué werd ingewijd door Marian Markelo voor een enthousiast publiek.

**Mama Aisa pronkbeeld** - Mama Aisa pronkbeeld, Boris van Berkum, Jaar: 2023, Materiaal: polyester, gelakt PPG lacquer mother of pearl, 150 x 110 x 125 cm courtesy Galerie Fontana, foto Melly Kunsinstituut. Het ontwerp van het Mama Aisa pronkbeeld is een digitale assemblage van drie 3D-scans, waarbij Marian Markelo poseerde als Mama Aisa. Er zijn 3D-scans gemaakt van een masker en een houten beeld van een genezeres uit de collectie van het Wereld Museum. De patronen die zichtbaar zijn in de stofuitdrukkingen van het ontwerp zijn afkomstig uit de collectie van het Tropenmuseum en textieldrukkerij Vilsco Helmond.

**Kabra voorouder masker** - Jaar 2013 Formaat 60 x 40 x 40 cm Polyurethaan, textiel, hout. Collectie Amsterdam Museum Exhibitions: CBK zuid oost Amsterdam, Amsterdam Museum Tropenmuseum, Museum Volkenkunde Leiden. Performances: Nationale Herdenking Afschaffing Slavernij, Oosterpark Amsterdam; CBK zuid oost Amsterdam; Keti Koti festival Afrika museum; Keti Koti festivakl Oosterpark; Kabra neti Muiderkerk Amsterdam; Kabra neti Sunclub Rotterdam; Winti Bal Masqué Laurenskerk, Theater Rotterdam; Wijk-Safari Bijlmer editie Amsterdam ZuidOost; Memre Waka: de jaarlijkse herdenkingstocht van het Amsterdam Museum naar de burgemeesterswoning Herengracht Amsterdam.

**NOS uitzending plengoffer Marian Markelo met Kabra vooroudermasker (video)** - Wintipriesteres Marian Markelo voert een plengoffer voor de voorouders uit. Hiermee opent zij de Nationale Herdenking Slavernijverleden traditioneel ieder jaar op Keti Koti. Sinds 2013 wordt Marian bij die plechtigheid begeleidt door het Kabra vooroudermasker, gedragen door performer Vanessa Felter. Kunstenaar Boris van Berkum maakte het masker in opdracht van Marian Markelo op basis van een Yoruba vooroudermasker dat hij 3d scande in het depot van het Afrikamuseum Berg en Dal.

**Reclining Figure** - Liggende figuur 2019 26 x 44 x 3 cm geglazuurd porselein Gemaakt in Jingdezhen China Exhibitions: Na Gallery Jingdezhen China Private collection

**Ingi en Watra Ingi** - Links: INGI Boris van Berkum jaar 2012 50 x 30 x 15 cm Keramiek ongeglazuurd Rechts: WATRA INGI Boris van Berkum jaar 2012 45 x 35 x 18 cm Keramiek ongeglazuurd Eerste sculpturen gemaakt door Boris van Berkum in opdracht van Marian Markelo, waarin werd gezocht om de sculpturale Afrikaanse traditie van kunst innovatie het ritueel nieuw leven in te blazen. Dit werd door de tot slaaf gemaakten Afro Surinamers vergeten op de protestantse plantages. De sculpturen zijn de verbeelding van de Ingi winti god van het zoete water en beschermer van het bos.

**AISA INGI** - AISA INGI Boris van Berkum, jaar 2013, 150 x 40 x 40 cm Keramiek ongeglazuurd.

**FLOW 1** - 2019 geglazuurd porselein 82 x 44 x 2 cm Gemaakt in Jingdezhen China Exhibitions: Na Gallery Jingdezhen China Private collection

**FLOW 2** - Flow II 2019 geglazuurd porselein 82 x 44 x 2 cm Gemaakt in Jingdezhen China Exhibitions: Na Gallery Jingdezhen China Private collection

Winti Bal Masqué - organisatie en artistieke leiding

Datum: 14-10-2023 t/m 15-10-2023

Locatie: Theater Rotterdam

In samenwerking met: Marian Markelo, Theater Rotterdam, Melly kunstinstituut

Het Winti Bal Masqué is een dansritueel, een viering van de Winti-cultuur, waarbij dans centraal staat als een vorm van spirituele expressie en verbinding met de voorouders en geesten. Tijdens het bal komen mensen samen om te dansen op traditionele Winti-muziek, begeleid door rituele drums en andere percussie-instrumenten. Boris van Berkum en Marian Markelo organiseren dit spetterend evenement.

https://www.wintibalmasque.nl

Mama Aisa prodo waka

Datum: 13-10-2023 t/m 13-10-2023

Locatie: De eerste 'Mama Aisa prodo waka’ werd gelopen op 13 oktober 2023 van Melly kunstinstituut naar Theater Rotterdam.

In samenwerking met: Theater Rotterdam, Aban foundation, Melly kunstinstituut

Mama Aisa prodo waka is een feestelijke ceremoniële 'pronkloop’ en een processie ter ere van wintigodin Mama Aisa. Het middelpunt is Mama Aisa, verbeeld door kunstenaar Boris van Berkum in een levensgroot sculptuur van gelakt polyester.

Performers:
Marian Markelo Winti priesteres
Andy Arduin koto-specialist
Sanisa kotomisi groep, koto vrouwengezelschap 18 leden
Wan Lespeki Kari aflegvereniging 7 leden
Drum & Brassband 6 leden.

https://www.mamaaisa.nl

COOL CLAY COLLECTIVE - Oprichter, dagelijks bestuur

Datum: 01-10-2022 t/m 01-03-2030

Locatie: Spaanse polder

In samenwerking met: 8 leden en bestuur van de stichting Cool Clay Collective

Cool Clay Collective keramiekwerkplaats door en voor kunstenaars.
CCC biedt een artist in residency programma met keramiek-ovens voor groot en kleiner werk
met als doel experimentele vernieuwing en hoogwaardige kunstproductie te stimuleren in het vak keramiek.
Ook biedt het CCC een stookservice aan en organiseert events en tentoonstellingen rond keramiek.

https://www.coolclay.nl

Showroom Mama, Oprichter & directeur

Datum: 14-02-1997 t/m 01-12-2007

Locatie: Witte de Withstraat Rotterdam

In samenwerking met: Jeroen Everaert en stichting public art squad

Boris van Berkum richte op 27 jarige leeftijd MAMA 'showroom voor media and Moving art' op. Van dit dynamische vaak spraakmakend podium voor hedendaagse beeldcultuur was hij van 1997 tot 2007 directeur. Tijdens MAMA richtte hij samen met zijn zakenpartner Jeroen Everaert, een uitzendbureau en projectbureau voor kunstenaars op: Mothership. Hij was mededirecteur tot 2005. Tijdens de MAMA periode werkte Boris met meer dan 500 kunstenaars lokaal nationaal en internationaal samen.

https://thisismama.nl/en

Deze kunstenaar heeft nog geen toekenningen.