Elvira Smit

publieke ruimte, omgeving, fotografie, Documentair, Archieven

Ik bouw aan een podium voor alledaagse stedenbouw.

Hoe is onze omgeving ingericht en wat zegt dat over ons? Onze leefomgeving wordt geboren op de tekentafel. We verzinnen iets nieuws, zetten het neer en zijn trots op het resultaat. Maar dan verandert de tijdgeest en daarmee ook onze blik. Ondertussen weet niemand meer wie het heeft bedacht, en vooral ook waarom. In die waaromvraag bijt ik me graag vast.

Mijn inspiratie haal ik uit plekken waar een ander aan voorbij loopt: verouderde winkelcentra, wederopbouwwijken of de sirenepalen van het Nederlandse luchtalarm. Door ze op een podium te zetten, ontdek ik details die me voorheen niet opvielen. Aansluitend zoek ik in archieven en beleidsdocumenten wat ooit de bedoeling was. Zo ontrafel ik het verhaal achter dat wat je in het voorbijgaan wel ziet, maar nooit hebt opgemerkt.

Mijn werk is te herkennen aan een strakke compositie waarin je steeds weer nieuwe dingen kunt ontdekken. Ik heb een voorkeur voor bewolkt weer; alles in beeld krijgt dan evenveel aandacht. In mijn projecten zie je zelden de mens zelf, maar hun sporen zijn overal zichtbaar.

86 seconden
86 seconden -

Iedere eerste maandag van de maand klinkt 86 seconden lang het luchtalarm.

Het geluid is bekend, maar bijna niemand (her)kent de palen. Terwijl de kans groot is dat er eentje in je eigen buurt staat. Het alarmsysteem bestaat uit ruim 4.000 sirenes, verspreid over heel Nederland. De sirenes vind ik op lukrake locaties: op het schoolplein, vlak voor een slaapkamerraam, naast Sporthal De Multitreffer of bovenop een flat. Er staat zelfs een kleintje in Madurodam.

Als documentair fotograaf ben ik nieuwsgierig naar hoe Nederland is ingericht. In dit project gebruik ik het typisch Nederlandse luchtalarm als bril: hoe ziet Nederland eruit op de lukrake plekken waar de sirenes staan? Wat ik daar aantref is een dwarsdoorsnede van Nederland: gewoon zoals het is. Daarom zie je in mijn beelden dus ook altijd méér dan alleen de sirene.

Het resultaat is een project waarin ik gewone plekken een podium geef en de kijker uitnodig om ook met meer aandacht naar zijn eigen omgeving te kijken. Ik heb nu zo’n 80 sirenepalen uit heel Nederland in mijn – nog groeiende – collectie. Interesse? Stuur me even een berichtje.
86 seconden
86 seconden
86 seconden
86 seconden
Beperkt houdbaar: winkelcentra uit de wederopbouwperiode
Beperkt houdbaar: winkelcentra uit de wederopbouwperiode -

Na de oorlog verrezen in hoog tempo nieuwe, moderne woonwijken in Nederland. Veel van die wijken werden bekroond met een uit Amerika overgewaaid concept: het winkelcentrum.

Daar ging je heen voor de dagelijkse boodschappen, maar ook om etalages te bekijken of een kopje koffie te drinken. De auto kon je vlakbij – soms zelfs bovenop – het winkelcentrum parkeren. Deze nieuwe winkelcentra werden vaak trots afgebeeld op een ansichtkaart. Omdat alle winkels nu vlak bij elkaar waren gevestigd, werd het belangrijk om je als winkelier te onderscheiden van de buurman. Maar in een winkelcentrum waar alle gevels er hetzelfde uit zien, bleek dat nog best een uitdaging.

Gelukkig was daar architect Rein Fledderus. Hij schreef in 1959 het handboek Over Winkels, vol met praktische tips voor de moderne winkelier. Ruim 60 jaar later zijn we zijn boek helemaal vergeten en sturen we elkaar geen ansichtkaarten meer. Maar de winkelcentra staan er nog steeds. Dat wat ooit de kroon op de wijk moest zijn, is nu verworden tot een voetnoot van de omringende hoogbouw.

Kijk ik door de bril van vroeger, dan zie ik een hoopvolle en maakbare omgeving. Maar zet ik die bril af, dan zie ik inwisselbare plekken, gerenoveerd met inferieur materiaal. Dat wat architecten en stedenbouwkundigen hebben achtergelaten, blijkt beperkt houdbaar.

Current Traces

Datum:
Locatie: Schietbaanstraat 21, Rotterdam
In samenwerking met: OMI Rotterdam

De tentoonstelling Current Traces #01 brengt drie eigentijdse visies op de stad en het landschap bijeen. Hedendaagse kunstenaars en ontwerpers laten je opnieuw kennismaken met de alledaagse plekken om ons heen. Fotograaf Elvira Smit neemt je mee naar de plekken waar maandelijks het luchtalarm afgaat; samen vormen deze beelden een realistische dwarsdoorsnede van het Nederlandse landschap.

https://omirotterdam.nl/evenementen/tentoonstelling/current-traces-01/

Wat het luchtalarm mij leert over Nederland

Datum:
Locatie: Online
In samenwerking met: Ministerie van Binnenlandse Zaken

In opdracht van MooiNL - een programma binnen het Ministerie van Binnenlandse Zaken dat zich bezighoudt met de ruimtelijke ordening in Nederland - schreef ik een beeldessay over mijn blik op Nederland.

https://www.mooinederland.nu/longread/wat-het-luchtalarm-mij-leert-over-nederland

Elke maand hetzelfde liedje

Datum:
Locatie: Volkskrant Magazine publicatie (8 pagina's)
In samenwerking met: Volkskrant Magazine

Beeldreportage over mijn project "86 seconden" in Volkskrant Magazine.

https://www.elvirasmit.com/wp-content/uploads/2024/09/Volkskrant-Magazine-iedere-maand-hetzelfde-liedje.pdf

Kleur

Datum:
Locatie: Visserhallen
In samenwerking met: Pieter van Geest / Visserhallen

Deze groepsexpositie laat beelden zien waarbij kleur het belangrijkste aspect is. Een groot deel van de expositie bestaat uit collages die zijn samengesteld uit het werk van meerdere kunstenaars. Er zijn collages die één kleur belichten en tussen de verschillende kleuren zijn er weer foto's met een overgang naar een andere kleur.

https://www.fotoexpositie.nl/exposities/kleur_visserhallen.html

Winkelcentra: beperkt houdbaar

Datum:
Locatie: Het Financieele Dagblad (spread)
In samenwerking met: Het Financieele Dagblad

Spread met daarin beelden uit mijn project "Beperkt houdbaar" in Het Financieele Dagblad

https://www.elvirasmit.com/wp-content/uploads/2023/06/FD-plaatje-scaled.jpeg

Beperkt houdbaar: winkelcentra uit de wederopbouwperiode

Datum:
Locatie: Online
In samenwerking met: Vers Beton

Beeldessay gemaakt voor Vers Beton, over winkelcentra uit de wederopbouwperiode binnen de regio Rotterdam (naar aanleiding van mijn project "Beperkt houdbaar" over ditzelfde thema).

https://www.versbeton.nl/2022/12/beperkt-houdbaar-winkelcentra-uit-de-wederopbouwperiode/?share_code=oQhvrczBk57O

Winkelcentra

Datum:
Locatie: Print en online
In samenwerking met: Hollandse Beelden
https://hollandsebeelden.nl/winkelcentra/
Deze kunstenaar heeft nog geen toekenningen.