Art Office

Weinig kunstvormen zijn zo verbonden met wat een kunstenaar met zich meedraagt als de performancekunst. Daarop baseerde Lili Ullrich een plan om onderzoek te doen naar het transformeren van institutioneel trauma in haar lichaam, om die inprenting te kunnen loslaten. “Ik streef naar een holistische transformatie en plaats het ‘wetende lichaam’ in het centrum daarvan om de hiërarchie van de relatie tussen geest en lichaam te doorbreken, die in stand wordt gehouden door koloniale opvattingen over het creëren van kennis, geleid door het westerse principe van objectieve rationaliteit.” Via het lichaam wilde ze toegang krijgen tot het collectieve onderbewustzijn en wegen verkennen om performance te ervaren als een immersieve kunstvorm. Daartoe wilde ze de archetypen gaan bestuderen die het onderbewuste deel van onze – en haar - psyche weerspiegelen.

De nadruk op theater in dit plan past bij de achtergrond van Ullrich die in 2012 theater ging studeren aan de Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Frankfurt am Main, waar ze kritisch op terugkijkt. Ze merkte hoe institutioneel trauma en de geschiedenis van het fascisme doorwerkte en dat zou haar motiveren: performance werd haar passie en vorm van rebellie. Ze studeerde later in Rotterdam en verdiepte zich in thema’s als familiegeschiedenis, racisme, white privilege, koloniaal trauma. Ze had solo’s bij Growing Space Wielewaal, screen_ (New York) en das Odradek (Düsseldorf). De O&O-commissie vond het een complexe aanvraag maar wel van een kunstenaar die grip heeft op de materie die ze aandraagt, en zag het als een veelbelovende verrijking van haar praktijk.

Ullrich begon het project met flamencolessen, meditatie en visualisatietechnieken om de verbinding tussen lichaam en geest te zoeken. Daartoe ging ze ook de natuur in, verdiepte zich in Jungiaanse en feministische theorie en in mime, waarin de verschillende lichaamsdelen hun eigen autonomie hebben en de speler zich door een emotionele flow laat leiden. Die gesturale expressie zocht ze ook in Japans Butoh theater en met haar vader besprak ze het vroegere denazificatieverslag van haar grootvader. Eerste resultaten toonde ze bij das Odradek waar ze ‘kosmische Raupe’ opvoerde (kosmische rups). Maar uiteindelijk wilde ze dit uitwerken in een installatie waar performance en theater worden omlijst door getufte kleden. Updates plaatst ze op social media. Door dit onderzoek is ze haar ambacht als fysieke actrice gaan omarmen en verenigen met haar performancekunst. Het bracht haar het inzicht dat ze weer plezier kon hebben in het creëren van karakters door middel van tekst en mimekunst.