In de tentoonstelling ‘Getekend: Rotterdam! Mag ik bestaan?’ geven stadstekenaars Ainine, Sioe Jeng Tsao, Tânia Alexandra Cardoso en Take-A-Way Collective elk hun persoonlijke invulling aan het thema bestaans(on)zekerheid. In opdracht van Stadsarchief en CBK Rotterdam zijn de stadstekenaars deze zomer aan de slag gegaan om hun observaties en reflecties in tekeningen te verbeelden. Het eindresultaat is te zien van van 19 oktober 2024 t/m 16 februari 2025 te zien in de Kunsthal Rotterdam.
Het woord bestaanszekerheid leek vorig jaar overal rond te zingen en werd het centrale thema van de Tweede Kamerverkiezing in 2023. Ook in Rotterdam, de armste stad van Nederland, is het een urgent onderwerp. Zo leeft15,4% van de Rotterdammers onder de armoedegrens. De stijgende kosten van levensonderhoud zorgen ervoor dat steeds meer Rotterdammers niet kunnen voorzien in hun basisbehoeften zoals eten, kleding, huisvesting en gezondheidszorg. Daarnaast kampen ongeveer 50.000 Rotterdammers met schulden. Dat het thema leeft in de stad, blijkt wel uit het aantal aanmeldingen voor het stadstekenaarschap in 2024. Niet alleen kwamen er meer aanmeldingen dan ooit binnen, ook bleek dat de meerderheid van de tekenaars zelf ervaring heeft met het onderwerp, in armoede is opgegroeid of zelfs dakloos is geweest.
Het leven overleven, Bic-balpen op papier, 2024. Ainine
Ainine
Ainine (1959) is autodidact kunstenaar en is als geen ander bekend met bestaansonzekerheid. Jarenlang (over)leefde hij op straat. Als stadstekenaar brengt hij de situatie in beeld van mensen die door een gebrek aan bestaansmiddelen, huisvesting of de juiste papieren niet mee kunnen komen in de huidige samenleving. Deze zomer trok Ainine het centrum van Rotterdam in om zijn vrienden – slapend onder een brug of op zoek naar plastic flessen en blikjes – te fotograferen. Met een Bic-balpen heeft hij deze foto’s uitgewerkt tot realistische, gedetailleerde tekeningen.
Saskia – Een nieuw begin afdruk van digitale tekening op papier, begeleidend geluid, 2024. Sioe Jeng Tsao
Sioe Jeng Tsao
Het werk van kunstenaar Sioe Jeng Tsao (1991) bestaat uit kleurrijke schilderijen en illustraties. Als kind van ouders met een eigen onderneming, weet Sioe Jeng welke uitdagingen het ondernemerschap met zich meebrengt. Als stadstekenaar interviewt hen Rotterdamse ondernemers, waaronder Aziz Yagoub, eigenaar van pop-podium Annabel. Ondanks de armoede en onzekerheid die heerst in Rotterdam, tonen deze ondernemers doorzettingsvermogen, creativiteit en solidariteit met de stad. Sioe Jeng legt deze Rotterdammers vast in kleurrijke, digitale portretten begeleid door interviewfragmenten die je kan beluisteren in de tentoonstelling.
Sterker door Strijd. Een serie van tien tekeningen, waterverf, gouache, kleurpotlood, aquarelpotlood en Posca-pen op papier , 2024. Tânia Alexandra Cardoso
Tânia Alexandra Cardoso
Tânia Alexandra Cardoso (1985) is illustrator en visual storyteller. Voor het stadstekenaarschap combineert ze striptekeningen, persoonlijke ervaringen en artistiek onderzoek om het contrast te tonen tussen de veerkracht van de stad en de bestaansonzekerheid van haar inwoners. Geïnspireerd door het Rotterdamse motto ‘Sterker door strijd’, belicht ze met haar kleurrijke aquarel- en potloodtekeningen zowel de trots op Rotterdam, als de dagelijkse uitdagingen van veel Rotterdammers. Met haar illustraties en verhalen maakt ze de onzichtbare sociale patronen zichtbaar en biedt ze hoop voor de toekomst.
Every Time I Try to Talk, gemengde technieken op papier, 2024. Take-A-Way Collective
Take-A-Way Collective
Take-A-Way Collective brengt sinds 2022 buurtbewoners uit de Tarwewijk samen voor koffie, verhalen en creatieve maaksessies, waarbij mensen met diverse achtergronden gezamenlijk producten creëren. De opbrengsten uit de verkoop van deze producten komen ten goede aan mensen in nood. Het collectief biedt een veilige plek waar kwetsbaarheden gedeeld kunnen worden, wat een unieke kijk op het leven en overleven in Rotterdam geeft. Voor het stadstekenaarsschap werkt Take-Way-Collective gezamenlijk aan verschillende tekeningen, die persoonlijke belevingen van bestaansonzekerheid samenbrengen. Hun werk is gebaseerd op de verhalen die het collectief al fietsend met hun koffiekar, verzamelen in de stad.
Rotterdamse stadstekenaars
Al voor het bombardement van 14 mei 1940, maar vooral tijdens de wederopbouw legden tekenaars de veranderingen in de stad vast. Tot eind jaren ’80 van de vorige eeuw geeft Stadsarchief Rotterdam jaarlijks opdrachten aan tekenaars. Sinds 2018 is deze traditie, in samenwerking met CBK Rotterdam, in ere hersteld en vullen stadstekenaars de collectie van het Stadsarchief Rotterdam verder aan. Dit jaar zijn de stadstekenaars geselecteerd door een jury bestaande uit kunstenaar Pris Roos, Cindy Stegeman en Ove Lucas (CBK Rotterdam), Jantje Steenhuis en Wanda Waanders (Stadsarchief Rotterdam), Thamar Kemperman (Pauluskerk) en David Snels (curator Kunsthal). Na afloop van de tentoonstelling worden de tekeningen van de stadstekenaars opgenomen in de collectie van het Stadsarchief en maken ze deel uit van Collectie Rotterdam.
Bovenste foto: De dag overleven, Koopgoot Bic-balpen op papier, 2024. Ainine