Art Office

Waar corona veel kunstprojecten verstoorde, bood het Gerco de Ruijter juist inspiratie voor een nieuw plan: een onderzoek naar de nu schone lucht boven een verlaten luchthaven op Cyprus. Gelegen in het niemandsland tussen het zuiden en het door Turkije bezette noorden, is het sinds 1974 onbereikbare vliegveld symbool voor het verdeelde eiland. Tijdens een residency in Nicosia, voorjaar 2021, zou De Ruijter er de hemelkoepel in beeld willen brengen met film, fotografie en data uit apps. Hij vond de coronatijd met de plots schoner wordende lucht “een goed moment om stil te staan bij het feit dat de lucht niet alleen is om te ademen maar ook fungeert als een buffer voor onze uitlaatgassen en als een supersonische snelweg die wereldsteden met elkaar verbindt.” Dat maakte dit plan een middel om de fundamenten van onze samenleving opnieuw te bevragen en dit te verwerken in de vorm van een film.

De Ruijter studeerde aan de Willem de Kooning Academie en staat bekend om de foto’s die hij maakt vanuit de lucht, met een vlieger, waarmee hij het landschap aftast en geometrische patronen en andere composities ontdekt, inkadert en afdrukt. De ogenschijnlijk geabstraheerde foto’s zijn opgenomen in tal van collecties, daarnaast maakt hij landschappelijke films. Hoewel een reisplan in de huidige tijd wel wat twijfel oproept, oordeelde de O&O-commissie toch positief: ze vond het een mooie inhoudelijke verdieping van een gewaardeerde praktijk, met voor de kunstenaar nieuwe technieken en een fysieke veranderde kijkrichting.

Inderdaad werd het plan bemoeilijkt door steeds veranderende coronarestricties, zodat De Ruijter begon met online besprekingen met betrokkenen. Daarbij kreeg hij, onverwacht, contact met de piloot die in 1974 het laatste vliegtuig in Nicosia aan de grond had gezet. Hij heeft hem tijdens zijn residency kunnen opzoeken en het vliegveld deels kunnen fotograferen. Daarbij richtte hij zich op het verstrijken van de tijd, als een metafoor voor een gebeurtenis uit het verleden, de bezetting door de Turken in 1974 die nog steeds voortduurt. Hij tekende zonnebeeldjes onder een druif, volgde de zon met het GoTo-volgsysteem in een automatisch meedraaiende opstelling, tekende de geschiedenis met schematische vliegbewegingen uit, en hield een anderhalf uur durend interview met de piloot. Op uitnodiging van Countryside Animafest Cyprus werkte hij ‘no man’s air’ uit tot installatiekunstwerk. Verschillende partijen toonden interesse om het te vertonen.